Ocean Atlantycki, 230 mil na północny wschód od wyspy Wniebowstąpienia
Brytyjski luksusowy statek pasażerski (19 695 BRT)
towarzystwa żeglugowego Cunard White Star. Po wybuchu wojny przekształcony
w transportowiec wojska. 1 września 1942 r. Laconia opuściła port
w Durbanie i skierowała się do Kanady. Na pokładzie statku
znajdowało się 1812 włoskich jeńców z dywizji "Coesensa"
eskortowanych przez 103 polskich podchorążych, 268 brytyjskich żołnierzy
oraz 80 kobiet i dzieci; załoga Laconii liczyła 469 marynarzy. W sumie
na statku przebywały 2732 osoby. 12 września transportowiec został
wykryty przez niemiecki okręt podwodny U-156 (kpt. Werner Hartenstein). O
godz. 22.07 U-boot odpalił dwie torpedy, które po 3 minutach trafiły
w Laconię. U-156 wynurzył się obok tonącego statku i dopiero
wtedy Hartenstein zorientował się, że wśród rozbitków jest
wielu Włochów. U-boot wziął na hol kilka łodzi ratunkowych
i zaczął ciągnąć je w kierunku afrykańskiego
wybrzeża, wzywając jednocześnie otwartym tekstem wezwanie o pomoc
(Laconia zatonęła w pozycji 5°10' S i 11°25 W). Na miejsce
katastrofy podążyło kilka U-bootów, które włączyły
się do akcji ratunkowej. Na pomoc rozbitkom wyruszyły także okręty
rządu Vichy (najwięcej Polaków uratował francuski lekki krążownik
Gloire). 16 września o godz. 11.25 nad holującymi szalupy U-bootami
U-156, U-506 i U-507 pojawił się amerykański bombowiec typu
Liberator z 343 dywizjonu USAF bazującego na Wyspie Wniebowstąpienia.
Samolot, nie zważając na flagi Czerwonego Krzyża rozciągnięte
na okrętach, obrzucił U-156 bombami. U-booty porzuciły łodzie
rozbitków i zanurzyły się. Bezpośrednim następstwem tego
incydentu było wydanie przez adm. Karla Doenitza tzw. Laconia-Befehl.
Rozkaz ten obowiązywał całą flotę podwodną
Kriegsmarine:
zakazuje się wszelkich prób ratowania załóg
zatopionych statków. Zakaz ten obejmuje wyławianie osób z wody i
umieszczanie ich na łodziach ratunkowych, podnoszenie wywróconych szalup
oraz podawanie rozbitkom jedzenia i wody. Akcja ratunkowa sprzeczna jest z
elementarnymi zasadami prowadzenia wojny na morzu, której celem jest niszczenie
nieprzyjacielskich statków i ich załóg. Należy być twardym i
pamiętać o tym, że nieprzyjaciel podczas lotniczych ataków
bombowych na miasta niemieckie nie oszczędza kobiet i dzieci.
Wydanie tego rozkazu było jedną z przyczyn
posadzenia adm. Doenitza na ławie oskarżonych w Norymberdze (wyrok -
10 lat więzienia). W katastrofie Laconii zginęło 1649 ludzi (w
tym 31 Polaków). U-156 został zatopiony wraz z całą załogą
(52 marynarzy) 8 marca 1943 r. na wschód od Barbadosu przez amerykański
samolot typu Catalina.
This
article appeared originally as part of
http://history.serw.com.pl/trag/42.html